Լեզվական աշխատանք 235-249
235. Ընդգծված բառը ո՞ւմ անվան փոխարեն է գրված:
Օրինակ՝
Անանիա Շիրակացին յոթերորդ դարի գիտնական էր: Նա Երկիրը գնդաձև էր պատկերում և բաժանում էր կլիմայական յոթ գոտիների: Նա – Անանիա Շիրակացին:
– Հիմա ես սրա գլխին մի խաղ կխաղամ,- ասաց Տիգրանը:
Ես-Տիգրանը
Ես արդեն հոգնել եմ ու հենց առավոտյան տուն եմ գնալու,- ասաց Նվարդը: Ես-Նվարդը
Դու ինչո՞վ ես զբաղված, ի՞նչ ես անում այդտեղ,- հարցրեց մայրը տղային:
Դու-մայրը
Առաջինը դո՛ւ մտիր,- Ռուբենին առաջարկեց տղան:
Դու-Ռուբեն
Վարորդը նոր միայն նկատեց մեզ: Նա ապակու ետևից ժպտաց և ձեռով կանչեց:
Նա-վարորդը
Նա թվաբանությունից ամենաուժեղն է,- ընկերուհուն գովում էր Նվարդը:
Նա-Նվարդ
236. Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք բառերն ինչո՞ւ են անձնական դերանուններ կոչվում:
Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք դերանուններն ըստ թվի բաժանի՛ր երկու խմբի:
Եզակի թիվ (ես, դու, նա)
Հոգնակի թիվ (մենք, դուք-նրանք)
Դերանուններ են կոչվում, որովհետև օկտագործվում է մարդկանց փոխարեն
237. Անձնական դերանունները ի՞նչ սկզբունքով են բաժանված երեք խմբի:
Ա. Ես, մենք: Առաջին
Բ. Դու, դուք: Երկրորդ
Դ. նա, նրանք: Երրորդ
Դերանունները անվան փոխարեն գործածվող բառեր են: Անձնականդերանունները գործածվում են անձի անվան փոխարեն: Ունեն երկու թիվ՝ եզակի (ես, դու, նա) և հոգնակի (մենք, դուք, նրանք), երեք դեմք՝ I (ես, մենք), II (դու, դուք), III (նա, նրանք):
Բայեր
243. Տրված գոյականներից ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր (բայեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծիր:
ա) Ամպ – ամպել, ծաղիկ – ծաղկել, վար – վարել, կար – կարել, երգ – երգել, ժողով – ժողովել, օճառ – օճառել:
բ) Գող – գողանալ, վախ – վախենալ, քար – քարանալ, մահ – մահանալ, մանուկ – մանկանալ, էջ(իջ) – իջնել, մայր – մայրանալ:
244. Տրված ածականներից բայեր (ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի՛ր:
Գեղեցիկ – գեղեցկանալ, հպարտ – հպարտանալ, տգեղ – տգեղնանալ, մեծ – մեծանալ, փոքր – փոքրանալ, չար – չարանալ, չոր – չորանալ, թարմ – թարմանալ, խոնավ – խոնավանալ, սև – սևանալ, բարձր – բարձրանալ, մանր – մանրանալ, ճերմակ – ճերմակել, դալուկ – դալլկանալ, ծանր – ծանրանալ:
245. Տրված բառերից գոյականներ և բայեր կազմի՛ր: Արմատների գրությունն ինչպե՞ս փոխվեց:
Օրինակ՝
թը՜շշ – թշշոց – թշշալ:
Բը՜զզ – բզզոց – բզզալ, դը՜ռռ – դռռոց – դռռալ, չրը՜խկ – չրխկոց – չրխկալ, խը՜շշ – խշշոց – խշշալ, ծի՜վ-ծի՜վ – ծվոց – ծվալ, տը՜զզ – տզզոց – տզզալ, կը՜ռռ – կռռոց – կռռալ, թը՜խկ – թխկոց – թխկալ, մը՜ռռ – մռռոց – մռռալ:
247. Տրված արմ ատ ներով բայերկազմի՛րև բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի՛ր:
Նստ – Նստել, սահ – սահել, վազ – վազել, կարդ – կարդալ, խաղ – խաղալ, տես – տեսնել, հաս – հասնել, հագ – հագնել, փախ – փախնել, սառ – սառել, թիռ – թռնել:
248. Պարզի՛ր, թե Ա և Բ բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված: Այդ բառախմբերը լրացրո՛:
Ա. Գրել, հրել, վազել, քայլել, սուլել, սիրել, ատել, փախչել, թռչել, տեսնել, հասնել, մրսել, շոգել, խոսել, լռել, ննջել, քնել:
Բ. Խաղալ, կարդալ, դողալ, սողալ, աղալ, բարկանալ, ուրախանալ, կամենալ, վախենալ, արդնանալ, ջղայնանալ, գնալ, գալ, հազալ:
249. Ըստ նախորդ վարժության՝ բայերը բաժանի՛ր երկ ու խմբի և այդ խմբերն անվանի՛ր:
Բազմապատկական բայեր
ել վերջավորության բայեր
ալ վերջավորության բայեր
